Elektrikli araç kullanımı, dünya çapında her geçen gün daha fazla yaygınlaşıyor. Özellikle batarya teknolojisinde yapılan gelişmeler sayesinde, elektrikli arabalar artık daha uzun menzilleriyle karşımıza çıkıyor. Üstelik pil kullanımı sayesinde daha hızlı bir şekilde şarj olabiliyor. Elektrikli araç aküsü onarımı ve pil değişimi aslında ekonomik olarak tasarruf etmenize, aracın performansını en üst düzeye çıkarmanıza ve kullanım ömrünü uzatmanıza yardımcı olabiliyor.
Credit: Unsplash / Zaptec
Günümüzde elektrikli araçlarda kullanılan piller dört ana tipte;
● Lityum iyon piller
● Nikel metal hibrit piller
● Kurşun asit piller
● Ultrakapasitörler
Genellikle elektrikli araçlarda lityum iyon piller kullanılıyor ve batarya kapasitesi %70'in altına düştüğünde pil değişimi yapılması gerekiyor. İyi haber şu ki, elektrikli araçların pil ömrü 15-20 yıl gibi uzun süreler dayanabiliyor ve pil değişimine gerek kalmıyor. Günümüzün pilleri yüz binlerce mil dayanabildiği için, batarya değişimi yalnızca gerekli durumlarda tercih ediliyor. Yine de batarya ömrü kısalan veya pil performansını artırmak isteyen sürücüler, elektrikli araba akü onarım merkezlerine giderek pil değişim işlemini kısa bir sürede yaptırabiliyor.
Credit: Freepik
Elektrikli Araçlarda Pil Değişimi Nasıl Yapılır?
Elektrikli arabaların pil değiştirme yöntemleri, akü onarım merkezleri ve pil değiştirme istasyonları olmak üzere ikiye ayrılıyor.
Elektrikli Araç Akü Onarım Merkezleri
Elektrikli araç akü onarım merkezinin ilk görevi, arızalanan aküyü onararak tekrar araca takmak ve sürdürülebilirliği desteklemek olarak biliniyor. Bir lityum iyon pil, akü onarım merkezine ulaştığında test, teşhis, onarım ve iade aşamalarından geçiyor. Onarım mümkün değilse geri dönüşüm ortaklarına gönderiliyor ve tekrardan dönüştürülebilir bir hale getiriliyor. Uygun maliyetli olan bu yöntemde lityum iyon aküler, yüksek voltaj uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından çıkarılıyor ve arıza tespiti yapılıyor. Tespit edilen arıza giderildikten sonra, aynı akü tekrar araca takılıyor ve performansını koruması sağlanıyor. Eğer elektrikli aracın pilinin onarımı mümkün değilse, pil geri dönüşüm merkezlerine gönderiliyor. Mevcut araca ise yeni bir pil takılarak pil değişimi süreci tamamlanıyor.
EV pilleri, kullanım ömrü boyunca neredeyse hiç bakım gerektirmese de, pilin kullanım ömrünü uzatabilmek için birkaç püf noktaya dikkat etmek gerekiyor. Pili bozabilecek aşırı sıcaklıklardan kaçınmak, hızlı şarj cihazlarını gerekli durumlarda kullanmak, ani hızlanmalardan kaçınmak, şarj seviyesini %20-%80 arasında tutmak pil ömrünü uzatan detaylar arasında yer alıyor. Lityum iyon pillerin ömrünü uzatmak, sürücü için maliyet tasarrufu sağlarken çevre için de önemli avantajlar sunuyor. Tam da bu yüzden Avrupa'daki EV şirketlerinin birçoğu, pil onarım merkezleri kurarak elektrikli arabaların pil ömrünü uzatmak için önemli adımlar atıyor.
Çevre dostu olmasıyla bilinen elektrikli araçların pil ömrü, marka ve modele bağlı olarak 10-20 yıl olarak belirleniyor. Elektrikli araçlarda garanti kapsamı, yeni pil teknolojisi ve kazada meydana gelen hasarlar sebebiyle pil değişimi yapılabiliyor. Ancak modeline bağlı olarak bunun her zaman mümkün olamayabileceğini unutmamanız gerekiyor. Pilinizin makul bir ömrü kaldıysa ve yenilenebiliyorsa, yeni bir pil satın almayı tercih edebilirsiniz.
Pil Değişim İstasyonları
Pil değişim istasyonları, özellikle Çin ve ABD'de yaygın olarak kullanılıyor. Nio ve Onvo'nun istasyonları, aracın pilini dakikalar içerisinde değiştirmenizi sağlıyor. Randevu sistemiyle çalışan bu istasyonlara belirlediğiniz saatte gittiğinizde, bir makine EV'nin tükenmiş pilini çıkarıp yerine tam dolu bir pil takıyor. 2018'den bu yana pil değişimi hizmeti sunan Nio, bu konseptiyle sürücülerin işini büyük ölçüde kolaylaştırıyor. Öte yandan pil değişimi yapan tek marka Nio ve Onvo'yla sınırlı değil. Tesla, Model S'in test modellerinde pil değişim istasyonlarından bahsetmişti ancak daha sonra hızlı şarja odaklanmak için bu fikirden vazgeçti. Yine de, Nio'nun her bir modeli, pil değişimini destekliyor ve değişim istasyonlarının kullanımı giderek yaygınlaşıyor.
Credit: Freepik
Elektrikli Araçların Pil Ömrü Nasıl Uzatılır?
2.000'den fazla ayrı lityum iyon hücreden oluşan EV pil paketleri, aracı doğrudan çalıştırmayı sağlıyor. İçten yanmalı motorlu araçlara kıyasla daha güvenilir olan bu piller, aynı zamanda uzun kullanım ömrüyle de ön plana çıkıyor. Yine de, tüm pillerde olduğu gibi zamanla şarj tutma kapasitelerinde azalmalar görülebiliyor. Pilin performansı %70'in altına düştüğünde, şarj tutma kapasitesini geri kazandırmak için yeniden düzenlenebilir formları bulunuyor. Buna EV pil yenileme işlemi deniyor. Hasarlı hücreler değiştirildikten sonra, akü yeniden monte ediliyor ve tekrar şarj ediliyor. Elektrikli arabaların bakımı ve onarımı, akünün ömrünü uzatmanın en temel yolu olarak biliniyor. Uygun bir onarım işlemiyle, EV aküsü 100.000-200.000 milden sonra ikinci bir ömre sahip olabiliyor. Yine de, EV aküsünün performansını korumak ve geri kazandırmak için bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor;
Arabayı daha dengeli sürün: Dengeli olmayan sürüş, akünün daha hızlı tükenmesine ve menzilin azalmasına yol açabiliyor. Enerji tasarrufu yapmak için, daha yumuşak bir sürüş ve rejeneratif frenleme sisteminin kullanılması öneriliyor.
İklim kontrolü: Elektrikli araçların klimasını veya ısıtıcısını çalıştırmak, pil gücünün hızla tükenmesine yol açabiliyor. Kış aylarında sıcak kalmak için ısıtmalı koltuklara güvenebilir, yaz aylarında ise yalnızca fanı çalıştırarak kompresörü kullanmaktan kaçınabilirsiniz.
Lastik basıncı: EV menzili ve verimliliği için çok önemli olan lastik basıncı, diş aşınmasına ve pil ömrünün kısalmasına yol açabiliyor. Bu yüzden lastik basınç göstergesi kullanarak hava basıncını düzenli aralıklarla kontrol etmeniz ve gerekli hallerde lastikleri şişirmeniz öneriliyor.
Optimize şarj: Yola çıkmadan önce şarjınızın %80 oranında dolu olması, akü ömrünü uzatmanıza yardımcı olabilir. Çoğu EV aküsü, şarj işlemi tamamlandığında yavaşça kendi kendine boşalır. Bu yüzden, batarya dolduğunda şarj cihazını çıkarmayı unutmayın.
Tüm bunlara dikkat ederek elektrikli arabanızın pil ömrünün uzamasını sağlayabilir ve performansını artırabilirsiniz. Gerekli durumlarda EV pilini onarabilir veya yenileyerek kullanmaya devam edebilirsiniz. Aracınızı şarj etmek içinse, ChargeIQ haritasında size en yakın şarj ünitesine bakmayı unutmayın.
