Elektrikli araç sahipleri şarj süreçlerinde farkında olmadan hem batarya ömrünü kısaltabilecek hem de güvenlik riskleri oluşturabilecek hatalar yapabiliyor. Aşağıda, en sık karşılaşılan hataları, her birinin neden yanlış olduğunu anlatan yazımızı bulabilirsiniz.

Yanlış Şarj Kablosu Kullanmak

Piyasada uygunluk sertifikası taşımayan, ucuz veya farklı standartlara göre tasarlanmış kablolar bulunuyor. Bu kablolar bazı olumsuz durumlara neden olabilir:

  • Düşük kaliteli iletkenler ısındığında izolasyon malzemesi bozulabilir, yangın tehlikesi doğurabilir.
  • Aracın batarya yönetim sistemine gönderilen veri hatalı olabilir ve hücreler eşit şekilde dolmaz.
  • Çabuk yıpranan kablolar, bir süre sonra temassız şarja veya ara ara kopmalara yol açar.

Önerilen kullanım:

Elektrikli araç şarj kablosu seçerken, aracınızın üreticisinin belirlediği uluslararası şarj standartlarına (örneğin Type 2, CCS veya CHAdeMO) uygunluk büyük önem taşır. Bu standartlar, aracınızın en verimli ve güvenli şekilde şarj olmasını sağlar. Ayrıca, CE, TÜV, UL gibi güvenlik ve kalite sertifikalarına sahip kabloları tercih etmek de oldukça önemlidir. Bu sertifikalar, kablonun güvenli kullanımını ve yüksek performansını garanti eder.

Kablonuzun uzun ömürlü ve güvenli bir şekilde çalışması için düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir. Özellikle kablonun kılıfında çatlaklar, kopmalar veya aşırı ısınma gibi belirtiler fark ederseniz, kabloyu hemen değiştirmeniz gerekir. Bu tür basit ama önemli önlemler, sadece güvenliği artırmakla kalmaz, aynı zamanda aracınızın şarj performansını da iyileştirir. Elektrikli aracınızın verimli bir şekilde şarj olması, doğru ekipman ve dikkatli kullanım ile sağlanır.

 

Aracı Sürekli %100’e Kadar Şarj Etmek

Bataryayı her defasında %100 kapasiteye kadar doldurmak, niçin cazip görünse de uzun vadede şu sorunlara yol açar:

  • Yüksek voltaj stresi: Hücre kimyasının uzun süre yüksek voltaja maruz kalması, elektrot malzemesinin mikroskopik düzeyde bozulmasına sebep olur.
  • Depolama kayıpları: Tam dolu batarya, kısa sürede birkaç puanlık kapasite kaybı yaşayabilir; bu da ilk günkü menzilden daha hızlı uzaklaşmanıza neden olur.

Önerilen kullanım:

Elektrikli araçların bataryalarını %80–90 arasında tutmak, üreticilerin önerdiği ideal şarj aralığıdır. Bu seviyede şarj, bataryanın kimyasal yapısını korur ve ömrünü uzatır. Uzun yolculuklar için bataryayı %100'e kadar şarj etmek gerekebilir; ancak varış noktasına ulaştığınızda doluluk seviyesini tekrar %80'in altına çekmek, bataryanın sağlığını korur. 

Şarj işlemini daha verimli hale getirmek için, aracınızın veya şarj ünitesinin zamanlayıcı özelliklerini kullanarak, örneğin "gece 02:00'de %80'e kadar şarj et" gibi planlamalar yapabilirsiniz. Bu sayede, enerji maliyetinden tasarruf eder ve bataryanın optimum sıcaklıkta şarj olmasını sağlarsınız.


Uzun Süre Şarjda Bırakmak

Aracınızı günlerce veya haftalarca şarj kablosuna bağlı halde bırakmak, kullanıcılar arasında “daha hazır” hissi yaratsa da:

  • BMS devreye girdiğinde bile hücre ısınması: Koruma modu sürekli aktif kalırsa, batarya etrafındaki termal ekipman ekstra çalışır, mekanik parçalar yorulur.
  • Enerji geri akışı (vampir kaybı): Bazı sistemlerde şarj ünitesi veya araç bataryadan az da olsa enerji çeker; uzun süre bağlı kalan araç, gereksiz elektrik tüketir.

Önerilen kullanım:

Elektrikli araç şarjı sırasında güvenlik ve enerji verimliliği için bazı önlemler almak önemlidir. Örneğin, şarj işlemi tamamlandığında enerji akışını otomatik olarak kesen bir zamanlayıcı kullanmak, aşırı şarjı önler ve enerji tasarrufu sağlar. Ayrıca, kısa süreli parklar sırasında kabloyu prizden çıkararak, özellikle sıcak havalarda veya yoğun trafikten sonra aracınızın bataryasını koruyabilirsiniz.

Her Gün Şarj Etmek

Günlük şarj, özellikle ihtiyaç fazlası döngülere yol açarak batarya ömrünü nasıl etkiler?

  • Her döngü bir yıpranma: Pil döngü sayısı, ömrün temel kısıtlayıcı faktörüdür; her tam döngü (0–100 veya 20–80) hücre mekanizmasını mekanik olarak bir miktar bozar.
  • Düşük derinliğin önemi: Sürekli küçük döngüler yapıyorsanız bile, 20–80 aralığını korumazsanız bu döngüler de ilerleyen yıllarda toplam aşınmayı artırır.

Önerilen kullanım:

Elektrikli araçların batarya ömrünü uzatmak ve verimli kullanım sağlamak için hedef odaklı şarj alışkanlıkları geliştirmek önemlidir. Hafta içi kısa mesafe kullanımlar için bataryayı %50–70 arasında tutmak, bataryanın sağlığını korur ve gereksiz enerji tüketimini önler. 

Hafta sonu uzun seyahat planları için ise bataryayı %80–90 seviyelerine çıkarmak, menzil kaygısını azaltır ve yolculuk sırasında daha az şarj ihtiyacı duymanızı sağlar. Ayrıca, periyodik olarak tam dolu bir şarj döngüsü yapmak ve ardından bataryayı tekrar düşük seviyelere çekmek, bataryanın kimyasal hafızasını dengeler ve kapasite kaybını azaltır. Bu tür uygulamalar, bataryanın ömrünü uzatır ve elektrikli aracınızın verimli çalışmasını sağlar.

  

Evde Uygun Olmayan Altyapıyla Şarj Etmek

Ev kurulumlarında yapılan yaygın hatalar ve sonuçları:

  • Yetersiz sigorta koruması: 32 A altındaki devreler uzun süreli 32 A akımı kaldıramaz, kablo ve panel aşırı yük yüklenmesine maruz kalır.
  • Eksik topraklama: Kaçak akım rölesi olmayan tesisatta elektrik kaçağı, hem insan hem de ekipman için ciddi tehlike yaratır.
  • Profesyonel olmayan montaj: Duvar tipi şarj ünitesinin yanlış montaj açısı, su sızdırma riskini ve paslanmayı artırır.

Önerilen kullanım:

Elektrikli araç şarj istasyonunun güvenli ve verimli çalışabilmesi için belirli kurulum standartlarına ve düzenlemelere uyulması gerekmektedir. IEC 61851 standardı, elektrikli araç şarj sistemleri için uluslararası kabul görmüş bir normdur ve bu standarda uygunluk, şarj istasyonunun güvenliğini ve performansını garanti eder. Bu nedenle, şarj ünitesinin kurulumunu lisanslı bir elektrik ustasına yaptırmak önemlidir. Ayrıca, topraklama sisteminin doğru şekilde kurulması ve RCCB/RCD tipi kaçak akım rölesi ile en az 32 A nominal değerli sigorta kullanılması, elektriksel güvenliği artırır. Periyodik kontroller de ihmal edilmemelidir; yılda bir kez teknik bakım, bağlantı direnç ölçümü ve topraklama testi yapılması, sistemin uzun ömürlü ve güvenli çalışmasını sağlar.

Bu yaygın hatalardan kaçınarak elektrikli araç şarj sürecinizi hem güvenli hem de batarya ömrünü koruyacak şekilde optimize edebilirsiniz. Doğru şarj alışkanlıkları, sadece bütçenize değil, uzun vadede çevre dostu sürdürülebilirliğe de önemli katkı sağlar. İyi ve güvenli yolculuklar!